ABD Başkanı Donald Trump’ın partisi Cumhuriyetçilerin yazılı basındaki kalesi kabul edilen The National Interest (NI) yayın organında çok sayıda akademisyen ve güvenlik uzmanının ortak kaleme aldığı çarpıcı bir analiz yazısına yer verildi. Analiz yazısında Suriye’de Beşar Esad rejiminin devrilmesi, Hamas ve Hizbullah’ın İsrail saldırılarında büyük darbe alması ve Rusya’nın Suriye’deki üslerinden çekilmesinin ardından bölgedeki blok dengelerinin Türkiye lehine değiştiğine vurgu yapıldı. Yayın organı ayrıca Çin’in bölgede ağır ağır ABD ve Rusya’nın yerine en büyük dış aktör olarak geçmeye başladığına da değindi. ABD Kongresi üyelerine göre Birleşik Devletler bölgede yalnızlaşabilir.
TÜRKİYE ÖNDER ÜLKE
Yayın organındaki analizde Türkiye’ye ilişkin şu tespitlerde bulunuldu: Orta Doğu’nun kuzeyinde görünürde Türkiye’nin öncüsü olmadığı ancak aktif olarak liderliğin üstlendiği yeni bir blok oluşuyor. İran’ın Şii bloğu bölgede çökerken yeni Sünni blok ise eski oluşumlardan daha farklı. Diplomatik işbirliği ve ticaret ortaklıklarının ön plana çıktığı Ankara merkezli yeni blok dünyaya yatırım fırsatları çağrısı sunarken ABD Başkanı Donald Trump bile bu durumu övgüyle karşılıyor. Mevcut durum İsrail’in bölgedeki söylemini ve stratejisini de boşa düşürerek Başbakan Binyamin Netanyahu’yu geriyor”.
TARİHSEL KORKULAR
Tespitlerin devamında ise şu değerlendirmeler yapıldı: “Bu tablo içinde İran’ın etkisi kaybolurken İsrail için geleneksel karşı düzen yeniden kuruluyor. Sünni dünyanın İsrail’e karşı birleşmeye başlaması İsrail’de tarihsel korkuları da uyandırıyor. İsrail, Ankara’nın Suriye askeri tesislerine yerleşmesine de engel olamıyor. İsrail son dönemde ülkedeki Dürzi toplumla da bu genişlemeye karşı bağlar kuruyor. İsrail, Suriye’deki Rus üslerine karışılmaması konusunda ABD ile hemfikir. Rusların kısıtlı bir askeri varlığı ülkede Türkiye’nin askeri etkinliğini de kısıtlayan bir faktör olacaktır. Orta Doğu’daki yeni blok kendi gücünü Ürün ve Lübnan’da da test etmek isteyecektir. ABD’nin bu iki ülkenin yönetimine destek vermesi gerekli.”
ÇİN’İN DİPLOMASİSİ
NI’da ayrıca ABD Kongresi’nde ele alınan Orta Doğu gözlemlerine de yer verildi. Cumhuriyetçi Kongre üyelerine göre yeni dönemde en güçlü yeni aktör olarak Çin finansal gücü ile Orta Doğu’ya iyice yerleşme amacı taşıyor. Pekin’de düzenlenen çok sayıda toplantıda özellikle Körfez ülkeleri ve Suudi Arabistan ile atılan imzaların Çin’i bölgedeki en büyük finansal güç haline getirmeye başladığına dikkat çekiliyor. Batı’nın sunduğu askeri ortaklıklar yerine karşılıklı ticari kazanç anlaşmaları ile bölgeye yayılan Çin yeni dönemde Orta Doğu’ya askeri gücünü de taşımayı planlıyor.
SURİYE VE MISIR ALINACAK
Analizlerde Çin’in, 100’den fazla ülke ile 20 ayrı kategoride anlaşma imzaladığını naltı da çiziliyor. Bölgede kapsamlı stratejik ortaklık anlaşmaları imzalanan ülkeler arasında İran, Suudi Arabistan, Birleşik Arap Emirlikleri ve Bahreyn bulunuyor. Bu anlaşmalar “Ortak Gelecek Birlikteliği” ana başlığında toplanıyor ve bu başlık diplomatik olarak ABD’ye karşı denge oluşturma anlamına geliyor. 2017 yılında ülkenin Anayasası’na da giren bu kapsama şimdi Suriye ve Mısır’ın da alınacağı ifade ediliyor. Kongre üyelerine göre Çin bu şekilde Orta Doğu’da ABD’nin geleneksel bölgesel güvenlik hakimiyetini kırmak istiyor.
[email protected]
Kaynak: Web Özel
.